autor: kesey » 30 lis 2005, 11:21
Trafiły do mnie ostatnio kompleksowe opracowania Tadeusza Jedynaka ze Słupska. Cytuję poniżej. Gdyby ktoś był zainteresowany pełnem zestawem, mogę przesłać mailem (w formacie Word).
"I. Postępowanie w sytuacji wykonania postanowienia sądu dotyczącego umieszczenia małoletniego w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej. (rys. 1 i 2)
1. Po prawomocnie zakończonym postępowaniu, sąd (na podstawie art. 109 §4) zawiadamia PCPR właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, zwraca się (w myśl § 315 RWUSP) o wydanie skierowania do odpowiedniej placówki op-wych oraz zobowiązuje PCPR do udzielania właściwej pomocy dziecku i rodzinie, do informowania sądu o udzielonej pomocy oraz do współpracy z kuratorem.
2. PCPR wskazuje (lub poszukuje) odpowiednią placówkę op-wych zgodną z orzeczeniem sądu, a równocześnie podejmuje współpracę z rodziną, miedzy innymi w celu przygotowania rodziny do dobrowolnego oddania dziecka w placówce.
3. Po otrzymaniu skierowania sąd poleca rodzicom oddanie dziecka placówce i określa termin wykonania tego obowiązku. PCPR powinna w tym zakresie udzielić rodzinie pomocy, np. zapewnić transport (art. 5985 kpc). Takie działanie byłoby zgodne z „podstawowym założeniem postępowania o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką [jakim] jest dobrowolne oddanie tej osoby uprawnionemu przez zobowiązanego” (J. Jagieła, s. 248, 252).
4. Po otrzymaniu postanowienia w sprawie przymusowego odebrania zawodowy kurator rodzinny (por. H. Haak, s. 365) podejmuje działania: ustala termin i miejsce odebrania osoby podlegającej władzy rodzicielskiej, powiadamia o tych ustaleniach przedstawiciela instytucji uprawnionej (PCPR, rodziny zastępczej, placówki opiekuńczo wychowawczej), któremu odda dziecko odebrane zobowiązanemu (rodzicom lub opiekunom). Przedstawiciel instytucji uprawnionej powinien wiedzieć, że jego niestawiennictwo na miejscu wykonywania czynności w terminie określonym przez sąd spowoduje niewykonanie orzeczenia sądu, co z kolei powoduje skutki prawne względem instytucji, która nie wykonała swoich obowiązków. Kurator powiadamia o przyczynie niewykonania orzeczenia właściwy sąd (art. 59811§2 kpc) i prokuratora (art. 59811§1 kpc) oraz powiadomi o takim zdarzeniu jednostki nadrzędne tych organów i instytucji (§ 5 ust. 6 rozporządzenia MS z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych).
5. W zależności od sytuacji kurator zażąda pomocy organu pomocy społecznej lub innej instytucji opiekuńczej (art. 59812§1 kpc). Może także zażądać pomocy policji, której obowiązkiem jest ochrona osoby kuratora i innych osób uczestniczących w wykonaniu czynności, w szczególności osoby odbieranej (art. 59810 kpc). W razie potrzeby kurator może polecić policji usunięcie osób przeszkadzających w wykonaniu orzeczenia (art. 59811§3 kpc). Do żądania stosownej pomocy przy wykonywaniu czynności służbowych uprawnia kuratora także art. 9 ust. 5 ustawy z 27 lipca 2001 roku o kuratorach sądowych.
6. Przekazanie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej uprawnionemu kończy czynność przymusowego wykonania orzeczenia przez kuratora sądowego. Dalsze czynności, w tym związane z doprowadzeniem lub dowiezieniem do odpowiedniej placówki lub rodziny zastępczej, a co za tym idzie odpowiedzialność za dziecko, spoczywają na uprawnionych: PCPR, placówce lub rodzinie zastępczej. Na ich prośbę kurator sądowy może uczestniczyć w odwiezieniu dziecka do placówki, na zasadzie współpracy z PCPR, o której mowa w art. 109 §4 kro.
II. Postępowanie w sytuacji kryzysowej w przypadku stwierdzenia przez pracownika socjalnego, kuratora sądowego, nauczyciela faktu pozostawienia dziecka bez opieki lub którego życie lub zdrowie jest zagrożone. (rys. 3)
1. Wszyscy obywatele posiadają moralny obowiązek pomocy osobie w potrzebie, w szczególności małoletnim dzieciom pozostawionym bez opieki, porzuconym, których życie lub zdrowie jest zagrożone. Wynika on z zasad etycznych stanowiących fundament społeczeństwa, w szczególności z zasady solidarności. Obowiązek ten dochodzi pośrednio do głosu w Rozporządzeniu MPS z dnia 14.02.2005 w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych (§14.5). W sposób szczególny dotyczy on osób profesjonalnie zajmujących się pomocą rodzinie i dziecku, zajmujących się opieką i wychowaniem: pracowników socjalnych, kuratorów, nauczycieli, pedagogów, wychowawców placówek, służby zdrowia.
2. Stwierdzając porzucenie dziecka lub pozostawienie go bez opieki, przedstawiciele wyżej wymienionych służb, powinni odpowiednio zabezpieczyć dziecko, tzn. oddać je najbliższym krewnym względnie doprowadzić do odpowiedniej instytucji opieki zastępczej: placówki interwencyjnej (powyżej 11 lat, a wyjątkowo młodsze - §4.3 Rozp. MPS z dnia 14.02.2005), placówki opiekuńczo-wychowawczej (poniżej 13 lat), szpitala (poniżej 4 lat). Jeżeli nie ma takiej możliwości to powinien doprowadzić dziecko do najbliższej placówki zajmującej się opieką lub wychowaniem: do szkoły, przychodni zdrowia, itp., względnie do najbliższej jednostki policji. Jeżeli i to nie jest możliwe, to powinien wezwać pomocy policji, straży gminnej lub, jeśli wymaga tego sytuacja, pogotowia ratunkowego. Wymienione instytucje są zobowiązane do udzielenia niezbędnej pomocy przy zabezpieczeniu dziecka i dowiezieniu go do placówki opiekuńczo-wychowawczej.
3. Każdy ma obowiązek powiadomić sąd opiekuńczy o faktach uzasadniających wszczęcie sprawy z urzędu (art. 572 kpc), a takimi są z pewnością pozostawienie dziecka bez opieki.
4. Sąd z urzędu wszczyna postępowanie mające doprowadzić do wyjaśnienia sytuacji rodzinnej i opiekuńczej dziecka (art. 570 kpc). W tym celu między innymi zleci kuratorowi sądowemu przeprowadzenie wywiadu środowiskowego (art. 5701 kpc)."